First well

There once was a small kingdom around a lake. Once very hot summer it didn’t rain and the lake dried up. People grew anxious and went to the king. “It was not rained for so long, our fields are barren!”said the farmers. “The is no fish to catch. How shall we earn a living?” asked the fisherman. “Save us from disaster, good king” urged the women and the children cried with thirst. The king sent his four generals to search for water in all directions. The first general went east towards and sunrise, the second to the sout, to dust and heat, the third went west, where the sun sets, and the fourth followed the North Star.

They searched day and night and day high and low they searched everywhere but in vain. Three of generals returned, empty handed but the generals who had gone north determined not to fail his king, finnaly reached a cold mountains village. As he sat at the foot of the mountain, and old women came by and sat next to him. The general pointed at the horizon and said,” I belong to a beautiful kingdom, where it has not rained for a whole year. Can you help me find water?” The women motioned the genereal to follow her up the mountain and inside a cave.” We have no water in our country either”, she said. Then, pointing to the icicles in the cave, she continued,” We call this ice. Take some, and your kingdom will never go thirsty again.” The general broke off a huge piece, loaded it onto his horse-cart and pushed back home. By the time he reached the court, the enormous icicle had melted into a small lump of ice. Nobody in the court had ever seen ice, so everybody gazed at it whit wonder!” this must be a water seed,” one of the ministers exclaimed suddenly. The king ordered the water seed to be sowed immediately. While the farmers dug a hole, the lump dwindled in the sun. they swiftly placed the seed the hole, but before they cold cover it, it had vanished. The farmers there got confused and worried. They dug the earth deeper and deeper, into the nigth, looking for the mysterious seed. At the break of dawn, the king found the farmers fast asleef around a hole. Curiously he peeped in and cried out in amazement,”Wake up my worthy men, the water seed has spouted! There is water in the hole!” This is how the first well was created.

Анхны худаг

Эрт үед нуурыг тойрон орших бяцхан хаант улс байжээ. Маш халуун нэгэн зунаар энд огт бороо орохгүй нуур бүхэлдээ ширгэж гэнэ. Хүмүүс айж санаа зовох нь ихсэж хааныг зорьж очжээ. Тэд: Энд маш удаан хугацаагаар бороо орсонгүй, бидний ногооны талбай ямар ч үржил шимгүй боллоо гэж тариачид хэлжээ. Агнах ямар ч загасгүй боллоо, бид одоо яаж амьдралаа залгуулах вэ? Гэж загасчин асуув. Биднийг гай гамшгаас хамгаалаач хаантан минь хэмээн эмэгтэйчүүд хүүхдүүд өлсөж цангасандаа уйлан шаардав. Тэгээд Хаан дөрвөн жанжингаа ус оруулахаар бүх зүг рүү илгээв.

Эхний жанжин зүүн зүг рүү, нар мандах зүг рүү явав. Дараагийн жанжин өмнө зүг рүү, тоост халуун зүг рүү. Гуравдах жанжин баруун зүг рүү, нар жаргах зүг рүү. Харин дөрөвдөх жанжин хойд зүгийн одыг даган явав. Тэд өдөр шөнөгүй, өндөр намгүй бүх л газраар хайцгааж байлаа. Гэвч тэд юу ч олсонгүй. Дөрвөн жанжины гурав нь буцаж ирээд юу ч байсангүй хэмээн хаанд хэлэв. Гэвч хойд зүг рүү явсан жанжин нь шийдэмгий, горьдлого тасрахгүй хүрч болох газар бүрийг дуустал нь мөсөн уулын тосгодыг хүртэл дуустал нь хайжээ. Тэр уулын төгсгөлд хүрээд сууж байтал нэгэн эмгэн ирж хажууд нь суужээ. Жанжин :би бол маш сайхан хаант улсын жанжин. Гэтэл тэнд бүтэн жил бороо орохгүй болохоор би ус хайж яваа нь энэ. Та надад ус олоход тусалж чадах уу. Эмгэн жанжинд ус олж өгөхөөр түүнийг уулын агуй руу дагуулан явлаа. Агуй дотор хурц үзүүртэй унжсан мөснүүд байв. Эмгэн түүнд чи энэ мөснөөс аваад яв хэмээж ингээд танай улс дахин хэзээ ч цангахгүй гэжээ.

Жанжин маш том мөс хугалан авч морин тэргэн дээрээ ачин гэртээ яаран харив. Ингээд тэр хамаг хурдаараа хот руу оров. Ингээд тэр том мөснөөс жижигхэн хэсэг нь үлджээ. Энэ хотод мөс харсан хүн огт байсангүй. Хүмүүсээ бүгдээрэй энэ гайхамшгийг хараарай хэмээн ард түмэн уулга алдацгаав. Энэ жижигхэн мөс усны дусал болох ёстой гэжээ. Сайд нар хараад гэнэт уулга алдацгаав. Хаан энэ мөсийг даруй газарт бул гэж зарлигдав. Тариачид яаран нүх ухаж байхад жижигхэн мөс улам улам багассаар л байлаа. Тэгээд тэд мөсийг яаран нүхэнд хийв. Гэвч тэд мөсийг нүхэнд хийгээд халхлах гэхэд мөс алга болчихсон байв. Тариачид сандарч гайхсандаа мөсийг олохоор шөнө болтол маш гүнзгий газар ухав. Өглөө болоход Хаан тариачид дээр очин хартал тэр ухсан нүхээ тойрон унтацгааж байв. Хаан: Хачин юм гэж тэр нүх рүү шагайн хараад гайхан дуу алдав. Тэр баярлан алив босцгоо хүндэт хүмүүс минь усны дусал ихэсчихсэн байна! Нүхэн дотор ус байна хэмээн баярлав. Ийнхүү анхны худаг үүсчээ.